Postępujące zmiany klimatyczne i wzrastająca urbanizacja sprawiają, że bezpieczeństwo wody staje się kluczowym elementem troski o zdrowie publiczne. Nowe przepisy unijne, takie jak Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/2184, wymuszają na krajach członkowskich, w tym na Polsce, wdrożenie innowacyjnych strategii zarządzania ryzykiem w zaopatrzeniu w wodę pitną. Celem tego artykułu jest przybliżenie, jakie standardy jakości muszą spełniać dostawcy wody oraz jakie zmiany wprowadzają nowe regulacje prawne.
Wyzwania i nowe przepisy dotyczące bezpieczeństwa wody
W Polsce, w odpowiedzi na unijne regulacje, przygotowywany jest projekt ustawy UC59. Jego głównym założeniem jest stworzenie systemu oceny i zarządzania ryzykiem dla wody pitnej, co ma istotnie podnieść bezpieczeństwo wody i ochronę zdrowia konsumentów. Tradycyjne podejście opierało się na monitorowaniu jakości wody głównie w końcowym etapie, czyli u odbiorcy. Nowa dyrektywa wprowadza natomiast system, który pozwala analizować i eliminować potencjalne zagrożenia już na wczesnych etapach produkcji oraz dystrybucji wody.
Dyrektywa wymaga także ustanowienia ścisłego nadzoru nad jakością wody, w tym audytów i zewnętrznego monitoringu, co ma zapewnić, że dostawcy wody spełniają odpowiednie normy jakości na każdym etapie procesu. Obowiązkowe będą również regularne analizy ryzyka oraz dostosowywanie procedur do pojawiających się zagrożeń, co wymusza elastyczne i długoterminowe planowanie.
Jakie zmiany czekają dostawców wody?
Wdrożenie nowych regulacji oznacza konieczność przeprowadzenia wielu zmian zarówno w zakresie technologicznym, jak i organizacyjnym. Projekt ustawy UC59 wprowadza szczegółowe wymagania wobec dostawców wody, które obejmują:
- Obowiązek przeprowadzania badań jakości wody – na dostawcach będzie spoczywać obowiązek przeprowadzania wewnętrznych kontroli oraz monitorowania jakości wody.
- Ocena ryzyka dla źródeł zaopatrzenia w wodę – dostawcy będą zobowiązani do identyfikacji zagrożeń w obszarach zasilania ujęć wody oraz w systemach dystrybucji.
- Zarządzanie ryzykiem w systemach zaopatrzenia – działania te obejmują monitorowanie stanu instalacji, naprawy oraz modernizacje, by zminimalizować ryzyko skażenia.
- Nadzór zewnętrzny i audyty – organy takie jak Państwowa Inspekcja Sanitarna oraz Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie będą prowadzić nadzór nad przestrzeganiem norm jakości oraz oceniać procedury zarządzania ryzykiem.
Wszystkie te działania mają za zadanie zagwarantować bezpieczeństwo wody na najwyższym poziomie, chroniąc tym samym zdrowie obywateli.
Dla kogo wprowadzane zmiany są największym wyzwaniem?
Wdrożenie tak zaawansowanego systemu zarządzania ryzykiem to ogromne wyzwanie, zwłaszcza dla małych gmin oraz przedsiębiorstw wodociągowych. Projekt ustawy przewiduje wsparcie finansowe i merytoryczne dla takich podmiotów, co ma ułatwić im sprostanie nowym wymaganiom. Dzięki temu, nawet mniejsze dostawcy będą w stanie wdrożyć nowoczesne procedury zapewniające wysoką jakość wody.
Za wdrożenie dyrektywy w sposób kompleksowy i skuteczny odpowiadają różne instytucje, w tym samorządy lokalne, które we współpracy z Ministerstwem Infrastruktury oraz Ministerstwem Klimatu i Środowiska przygotowują przepisy dostosowane do potrzeb społeczności. W tym kontekście niezwykle ważną rolę odgrywają konsultacje z przedstawicielami lokalnych związków, takich jak Związek Gmin Warmińsko-Mazurskich, a także instytucje działające na poziomie ogólnokrajowym, jak Unia Metropolii Polskich, której działania przyczyniają się do ujednolicania standardów w całym kraju.
Nowe podejście do zarządzania ryzykiem – co to oznacza dla konsumentów?
Nowe przepisy przynoszą konsumentom liczne korzyści. Dotychczasowy model oparty na monitorowaniu końcowej jakości wody zostaje zastąpiony podejściem systemowym, które obejmuje całościowy nadzór nad jakością na każdym etapie – od źródła po kran u odbiorcy. Taki system pozwala na szybkie reagowanie na potencjalne zagrożenia i minimalizowanie ryzyka już w momencie ich pojawienia się.
Przekroczenie dopuszczalnych parametrów jakości wody nie będzie już oznaczać jedynie „zerojedynkowych” działań, jak to miało miejsce w przeszłości, ale również będzie uwzględniać analizę zagrożeń dla zdrowia i podejmowanie działań zapobiegawczych. Dzięki temu bezpieczeństwo wody zostaje znacząco podniesione, a obywatele mogą mieć pewność, że jakość wody pitnej spełnia najwyższe standardy.
Śledź najnowsze informacje na stronie Unii Metropolii Polskich
Nowe przepisy dotyczące zaopatrzenia w wodę w Polsce, oparte na unijnej dyrektywie DWD, kładą nacisk na bezpieczeństwo wody przez zarządzanie ryzykiem. Kluczowe zmiany wprowadzają kompleksowy nadzór oraz obowiązkowe oceny ryzyka, co pozwala lepiej chronić zdrowie konsumentów. Dzięki wsparciu organizacyjnemu i finansowemu, w tym działaniom Unii Metropolii Polskich, nowy system ma szansę stać się solidnym fundamentem bezpieczeństwa wodnego w całym kraju.